Meme rekonstrüksiyonu nedir?
Meme kanseri kadınlarda deri kanserinden sonra en sık görülen ikinci kanser türüdür. Meme rekonstrüksiyonu, meme kanseri tedavisi sonrası meme kaybı yaşayan hastalarda tekrar meme oluşturma anlamına gelir. Erken teşhis ve meme kanseri tedavisindeki multidisipliner ilerlemeler, hastaların sağ kalım oranlarını artırırken beklenilen yaşam sürelerini de uzatmaktadır. Bu nedenle hastaların kanser tedavisi sürecinde veya sonrasında yaşam kalitesini fiziksel ve ruhsal olarak iyileştirmeyi amaçlayan meme rekonstrüksiyonu günümüzde tedavinin bir parçası haline gelmiştir.
Meme onarımları neden önemli?
Meme kanseri cerrahisi sonra meme kaybı yaşayan kadınların yaşantılarını tekrar normalleştirebilmeleri için meme onarımları önemli bir katkıdır. Meme kaybı fiziksel, sosyal ve psikolojik açıdan hastaları olumsuz yönde etkiler. Bu tür organ kaybı, hastaya yaşadığı travmayı hatırlatır, vücut algısını bozar ve güven problemleri oluşturur. Tek taraflı meme kaybı olan kadınlarda omurga sorunlarına bile yol açan belirgin asimetriler oluşabilir.
Hangi meme kanseri hastalarına meme onarımı uygulanabilir?
Tıbbi olarak meme onarımına engel bir durumu olmayan tüm meme kanseri hastalarına meme onarımı işlemleri yapılabilir. Meme onarımı işleminin kime yapılacağına, zamanlamasına ve yöntemine genel cerrah, onkolog, plastik cerrah ve hasta birlikte karar verirler.
Meme onarımı ne zaman yapılmalı?
Meme kanserinin evresi, tedavinin içeriği( radyoterapi,kemoterapi), hastanın genel tıbbi durumuna göre değişiklik gösterir. Genellikle erken evre meme kanseri hastalarında eş zamanlı onarım yapılır. Eğer cerrahi tedavi sonrası radyoterapi veya kemoterapi planlanıyorsa, bu tedavilerin bitiminden sonra kanserin tekrarlamadığına dair geçirilen 1 sene sonunda onarım yapılabilir. Eğer hastanın meme kanseri cerrahi tedavisi sırasında radyoterapi alıp almayacağı belli değilse, sonraki onarımlar için göğüs ön duvarına tedaviden sonra şişirilmek üzere doku genişleticiler koyulabilir. Böylece tedavi sonrasında protez ile onarım planlanan hastalar için onarımın ilk adımı eş zamanlı yapılmış olur.
Meme onarımı ameliyatından önce nelere dikkat edilir?
Meme onarımı ameliyatından önce her hastanın mamografi/meme USG çektirmesi gerekir. Memeye yapılan işlem öncesinde elde olan radyolojik görüntü, sonraki takipler açısından çok önemlidir. Ameliyatın üzerinden 1 yıl geçtiğinde mamografi/meme USG tekrarlanır.
Meme onarım teknikleri nelerdir?
Bu yöntemler; protez kullanılarak yapılan onarımlar, hastanın kendi dokuları kullanılarak yapılan onarımlar ve iki yöntemin birlikte kullanıldığı onarımlardır.
Meme protezi ile meme onarımı nasıl ve kimlere yapılır?
Meme cildinin tamamının korunduğu deri koruyucu Mastektomi’lerde, meme başının da korunduğu koruyucu amaçla yapılan “Subkütan Mastektomi’lerde doğrudan silikon protezler yerleştirilebilir. Protez göğüs adalesinin altına yerleştirilir. Ancak bu işlem sınırlı sayıda hasta için uygundur.
Mastektomi sırasında deri kaybı da olacaksa göğüs adalesinin altına “Doku Genişletici” (tissue expander) denilen boş bir silikon balon yerleştirilir. Ameliyatın üzerinden yaklaşık 3 hafta geçip dokuların iyileşmesi tamamlandıktan sonra bu silikon balon tuzlu su enjeksiyonları ile şişirilmeye başlanır. Şişirme süreci 2-3 ay sürer. Doku genişletici şiştikçe, üzerindeki göğüs cildi de yavaş yavaş genişler. Bu genişleme, hamilelik sırasında kadınların karnının büyümesine benzer. Şişirme işlemi genellikle hedeflenen meme büyüklüğünün %50 fazlasına ulaşılıncaya kadar devam eder. Daha sonra hasta tekrar ameliyata alınır, doku genişletici çıkarılır ve yerine silikon protez konur.
Hastanın kendi dokusu ile meme onarımı nasıl yapılır?
Vücudun çeşitli bölgelerinden deri ve deri altı dokularının taşınması ile onarım işlemleri gerçekleştirilir. Dokular altlarındaki adale ve bunu besleyen damarlar ile birlikte taşınırlar. Taşıma işlemi ya adalenin tamamının göğse taşınması ile yapılır, ya da taşınacak doku vücuttan tamamen ayrılır ve damarları mikroskop altında göğüsteki damarlara bağlanır. Bu şekilde taşınan dokulara “Flep” adı verilir. Meme onarımında flepler en çok karından ve sırttan hazırlanır:
TRAM flep: Göbek altında kalan karın dokusu, karın ön duvarındaki adale ile birlikte taşınır.
Latissimus Dorsi flebi: Sırtta yer alan kanat adalesi, üzerindeki cilt ile birlikte koltuk altından göğüs duvarına taşınır.
Meme onarımında hangi yöntemin kullanılacağına nasıl karar verilir?
Hangi yöntemin kullanılacağını sizin dokularınızın durumu, vücut yapınız, almış olduğunuz tedavi, radyoterapi görüp görmediğiniz, tümörünüzün evresi, diğer memenizin büyüklüğü, yaşınız, doğum yapıp yapmadığınız gibi pek çok faktör belirler. Tüm bunlar değerlendirildikten sonra kullanılabilecek seçenekler belirlenir. Bu seçeneklere hasta, doktorla birlikte bir karar verir. Meme onarımı uzun bir süreçtir ve her aşamasında karşılıklı konuşarak ortak kararlar alınır. Bu sürecin başarı ile tamamlanabilmesi için hekim ve hastanın birbirlerini iyi anlayabilmeleri ve karşılıklı güvenin oluşması son derece önemlidir. İşlemlerin her aşamasında sorunlar yaşanabilir. Bu sorunlar ancak karşılıklı güven varsa aşılabilir.
Meme onarım ameliyatları ve tedavi süreci ne kadar sürer?
Meme onarımı işlemleri genellikle çok seanslı ameliyatlardır. Sürecin tamamı bir yıla yakın bir süreye yayılır. Bunların arasında büyük ve ağrılı işlem, sıklıkla ilk ameliyattır. Sonraki işlemler daha kısa ve ağrısı azdır.
Protezlerle onarım yapılacaksa ilk ameliyatta doku genişletici konulur ve gerekirse simetri sağlamak için diğer memeye işlem yapılır; ikinci seansta protez konulur ve simetri sağlanır. Kendi dokuları ile yapılacaksa ilk ameliyatta doku taşınır ve duruma göre karşı meme şekillendirilir. İkinci ameliyatta simetri sağlamak amacı ile ufak revizyonlar gerekir.
Tüm yöntemlerde üçüncü ameliyatta meme başı onarımı gerçekleştirilmektedir. Bu oldukça basit bir işlemdir ve genellikle lokal anestezi altında yapılabilir.
Yağ enjeksiyonu ile meme onarımı yapılabilir mi?
Son zamanlarda popüler olan yağ enjeksiyonu, meme dokusunun sınırlı çıkarılmasında kullanılmaktadır. Ya da cilt koruyucu mastektomi yapıldıysa ilk seansta yağ enjeksiyonu ile cilt altı kalınlık arttırılarak sonraki seansta meme protezi konulmaktadır.